บทความ
รัฐวิสาหกิจ : คอร์รัปชันกับการพัฒนาแบบไทยๆ
โดย ACT โพสเมื่อ May 09,2017
รัฐวิสาหกิจ : คอร์รัปชันกับการพัฒนาแบบไทยๆ
มีข้อมูลบางอย่างที่น่าสนใจเกี่ยวกับรัฐวิสาหกิจทั้ง 58 แห่งของไทย ดังนี้
- มูลค่าทรัพย์สิน 13.5 ล้านล้านบาท
- รายได้จากการประกอบการ 2.7 ล้านล้านบาท
- กำไร 2.3 แสนล้านบาท
- งบลงทุน 5 แสนล้านบาท
- งบจัดซื้อประมาณ 3 ล้านล้านบาท (เป็นการซื้อ
น้ำมันและก๊าซ 1.7 – 1.9 ล้านล้านบาท)
การที่รัฐวิสาหกิจมีขนาดใหญ่โต แถมส่วนมากยังทำธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของเรา เช่น ปตท. การประปา ขสมก. รถไฟธนาคารกรุงไทย หรือที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิต เช่น การเคหะ การสื่อสาร อสมท. สุรา ยาสูบ และมีหลายอย่างเป็นเรื่องของความมั่นคงของประเทศด้วย
ดังนั้น หากเกิดคอร์รัปชัน หรือมีความผิดพลาดล้มเหลวในการบริหารจัดการ ย่อมส่งผลกระทบกับราคาสินค้าหรือคุณภาพและบริการของรัฐวิสาหกิจนั้น ผลที่ตามมาคือไทยทุกคนจะได้รับความเสียหายในฐานะผู้เสียภาษีหรือผู้ซื้อสินค้าและบริการ
รัฐวิสาหกิจมีคอร์รัปชันมากน้อยแค่ไหน? ...
มักมีข่าวว่า รัฐวิสาหกิจแห่งนั้นแห่งนี้มีการเรียกรับสินบน ทุจริตในการจัดซื้อจัดจ้าง การเอื้อประโยชน์พวกพ้อง มีการลงทุนไม่เหมาะสม แต่งตั้งโยกย้ายพนักงานอย่างไม่เป็นธรรม ยักยอก ลักขโมยหรือเอาของหลวงไปใช้ส่วนตัว
พฤติกรรมเหล่านี้เกิดขึ้นโดยคนในองค์กรตั้งแต่กรรมการรัฐวิสาหกิจ ผู้บริหารระดับต่างๆ ไปจนถึงพนักงานระดับล่าง
ขณะที่เป็นข่าวตลอดมาว่า นักการเมืองใหญ่มักแย่งกันเข้าไปคุมอำนาจในรัฐวิสาหกิจ เพื่อใช้เป็นแหล่งแสวงหาผลประโยชน์
ยังไม่มีข้อมูลว่าทั่วโลกหรือประเทศไทย เกิดความสูญเสียจากคอร์รัปชันในรัฐวิสาหกิจมากน้อยแค่ไหน แต่จากรายงานของ World Bank และ TI ระบุว่า โดยเฉลี่ยในประเทศที่มีปัญหาคอร์รัปชัน จะมีการสูญเสียจากการทุจริตในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง ร้อยละ 10 - 25 (ไทย เคยสูงมากถึงร้อยละ 30 - 35)
ข้อสังเกตบางประการ ...
1. รัฐวิสาหกิจที่มีระบบบรรษัทภิบาลดี (Corporate Governance) จะมีปัญหาคอร์รัปชันน้อยกว่า อาจเป็นเพราะการมีระบบการตรวจสอบ รวมถึงมีวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมที่ดี (Moral Atmosphere) ที่ช่วยทำให้พนักงานมีค่านิยมร่วมกันในสิ่งที่ถูกต้องและความตระหนักถึงผลเสียที่จะเกิดขึ้น
ซึ่งต่างจากรัฐวิสาหกิจที่มีวัฒนธรรมบกพร่องจะทำพนักงานต่างเอาตัวรอด เกิดการทุจริตได้ง่ายและเปิดโอกาสให้ถูกแทรกแซงจากการนักการเมืองได้มากซึ่งจะทำให้สถานการณ์เลวร้ายหนักลงไปอีก
2. รัฐวิสาหกิจ ที่เข้าตลาดหลักทรัพย์ จะต้องปฏิบัติตามกฎที่เข้มงวดของตลาดฯ และหากที่ใดได้ผู้บริหารมืออาชีพเข้ามาบริหารอย่างต่อเนื่อง ก็จะสามารถสร้างระบบธรรมาภิบาลที่ดีขึ้นได้
3. หากที่ใดได้ผู้บริหารที่มาจากระบบเส้นสาย ขาดความสามารถ ประพฤติตัวไม่เหมาะสมกับการเป็นผู้นำ โกงกิน เล่นพวกหรือคอยเอาใจสหภาพแรงงานโดยมีประโยชน์แอบแฝง คนพวกนี้จะกลายเป็นแบบอย่างของความชั่วร้ายที่ทำให้สภาพแวดล้อมด้านคุณธรรมในองค์กรตกต่ำลึกลงไป
วันนี้ยังไม่ได้ชี้ว่าที่ไหนมีทุจริตอะไรหรอกครับ เพียงแต่ต้องการแสดงข้อมูลบางอย่างไว้เผื่อท่านใดสนใจศึกษาและติดตาม
ดร.มานะ นิมิตรมงคล
เลขาธิการองค์การต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย)
#ACTองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน
Follow LINE Official : https://goo.gl/uT7yjS
Follow Facebook Fanpage : https://goo.gl/HXgWVU
Follow IG : https://goo.gl/aARAzS
WebSite : http://www.anticorruption.in.th